ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον φίλο μας Αργύρη , βιοκαλλιεργητής στην περιοχή της Επανομής Θεσσαλονίκης, για τις χρήσιμες πληροφορίες που μας πρόσφερε σχετικά με την βιολογική καλλιέργεια των λαχανικών.
Προετοιμασία του εδάφους: Ένα μήνα ή 20 μέρες πριν τη φύτευση φρεζάρουμε ή σκάβουμε με πατόφτυαρο το έδαφος. Στη συνέχεια με την τσουγκράνα ισιώνουμε το έδαφος. Εάν θέλουμε κατά τη διάρκεια του χειμώνα ενσωματώνουμε καλά χωνεμένη κοπριά ή κομπόστ ή εφαρμόζουμε χλωρή λίπανση π.χ. βίκος.
Βιολογική καλλιέργεια Ντομάτας
Αποστάσεις φύτευσης: Τα φυτά ντομάτας μπορούν να φυτευτούν σε απόσταση 30-60 εκ. επί της σειράς και 70-120 εκ. οι αποστάσεις των σειρών.
Πότισμα: Όταν κάνουμε τη μεταφύτευση ποτίζουμε καλά. Μετά τη μεταφύτευση ποτίζουμε κάθε πέντε μέρες (ανάλογα με το έδαφος) με λίγο νερό (περίπου ένα ποτήρι) σε κάθε ρίζα. Στη συνέχεια εάν δε βρέξει τις ποτίζουμε κάθε πέντε μέρες. Στο άνθος και στις μικρές άγουρες ντομάτες ποτίζουμε με λίγο νερό το απόγευμα. Προσοχή με πολύ πότισμα αρρωσταίνουν τα φυτά και στις πολλές ζέστες ξεραίνονται. Επίσης, από το πολύ νερό πέφτουν τα άνθη. Στην παραγωγή ποτίζουμε τακτικά (ενδεικτικά κάθε δύο μέρες).
Βλαστολόγημα: Στη ντομάτα πρέπει να εφαρμόζουμε το λεγόμενο βλαστολόγημα ώστε να μη πάει όλη η «δύναμη» του φυτού στους βλαστούς κα τα φύλλα αλλά να πάει στους καρπούς. Έτσι λοιπόν κόβουμε τους βλαστούς που βγαίνουν στη συμβολή του κορμού με τα φύλλα (προσοχή δεν κόβουμε τα φύλλα) (εικ.1). Μπορούμε να αφήσουμε ένα βλαστό σε απόσταση περίπου 30 εκ. από το έδαφος, ο οποίος θα γίνει και αυτός κορυφή και θα βγάλει κανονικά άνθη και καρπούς. Με αυτό τον τρόπο έχουμε καλύτερη σκίαση στους καρπούς και περισσότερη δροσιά στο φυτό.
Λίπανση: Κατά τη μεταφύτευση δεν πρέπει να βάλουμε μέσα στο λάκκο κοπριά. Μετά από τρεις εβδομάδες αφού το φυτό «πιάσει» μπορούμε να ρίχνουμε κοπριά ή κόμποστ γύρω από τη ρίζα να την αναμοχλεύουμε λίγο και ύστερα ποτίζουμε. Στην αρχή ρίχνουμε λίγο κοπριά (λιγότερο από μισή χούφτα). Μεγαλώνοντας το φυτό σταδιακά μεγαλώνει και η ποσότητα κοπριάς που ρίχνουμε. Ενδεικτικά αυτή η εργασία μπορεί να γίνεται ανά 15-20 μέρες και στην καρποφορία ακόμη συχνότερα. Αν παρουσιαστεί το πρόβλημα της «τάπας» (Μεγάλη, μαύρη κηλίδα στο κάτω μέρος του καρπού) αυτό δηλώνει έλλειψη ασβεστίου. Μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε με ασβέστιο σε υγρή μορφή (διαφυλλικά).
Φυτοπροστασία: Η ντομάτα κυρίως και τα κηπευτικά γενικώς δέχονται εντομολογικές και μυκητολογικές προσβολές. Τα κυριότερα έντομα που προσβάλουν το φυτό και ο τρόπος αντιμετώπισης τους είναι τα παρακάτω.
Κάμπιες και σκουλήκια: Ψεκάζουμε με βάκιλο Θουριγγίας αν διαπιστώσουμε προσβολή επαναλαμβάνουμε άλλες δύο φορές κάθε τρεις μέρες.
Ψείρες, τετράνυχοι, θρίπες: Όταν διαπιστωθεί προσβολή μπορούμε να ραντίζουμε με έμβρεγμα τσουκνίδας 24-48 ωρών και την προσθήκη 2-3% σαπουνιού (ή βιοδιασπώμενου υγρού πιάτων). Και σκέτο σαπουνόνερο έχει καλά αποτελέσματα κάνοντας δύο- τρεις επαναλήψεις ανά τρεις μέρες.
Για να καταπολεμήσουμε τις μυκητολογικές ασθένειες (περονόσπορο, ωίδιο κ.α.) Ψεκάζουμε κάθε 20-30 μέρες με χαλκό ή πρόπολη. Στην ίδια ραντιστήρα μπορούμε να προσθέσουμε και βρέξιμο θείο. Πάντα ραντίζουμε αργά το απόγευμα μετά τις 8:00 το καλοκαίρι. Όταν τα φυτά βγάλουν άνθη ψεκάζουμε μόνο τον κορμό και τη ρίζα του φυτού. Επίσης, για μυκητολογικές προσβολές των ριζών (ριζοκτονία, φουζάριο κλπ) εφαρμόζουμε ανά 20-30 μέρες ριζοπότισμα με γαλαζόπετρα (μικρή δόση για να μη τα κάψουμε). Για τις δόσεις συμβουλευόμαστε το Γεωπόνο που αγοράζουμε τα σκευάσματα και τη συσκευασία του σκευάσματος.
Βιολογική καλλιέργεια Πιπεριάς
Αποστάσεις: Τα φυτά της πιπεριάς μπορούν να φυτευτούν με απόσταση πάνω στη σειρά 30-50 εκ. σε σειρά από 60 εκ. και πάνω.
Πότισμα: Για τις δύο, τρεις πρώτες εβδομάδες (ενδεικτικά αναλόγως σύστασης εδάφους, καιρού, θερμοκρασίας κτλ) ποτίζουμε ανά τρεις-πέντε μέρες με λίγο νερό και μετά σταδιακά αυξάνουμε τη συχνότητα και την ποσότητα του ποτίσματος.
Λίπανση: Ίδια με της ντομάτας.
Φυτοπροστασία: Γενικά η φυτοπροστασία είναι ίδια με της ντομάτας. Το κατσάρωμα των φύλλων της πιπεριάς που προκαλείται από το θρίπα (ένα μικρό έντομο σαν μυγάκι) με την ανάπτυξη της συνήθως εξαλείφεται. Σε μεγάλη προσβολή όμως μπορούμε να επέμβουμε είτε με τσουκνιδόζουμο, με σαπούνι, είτε με άλατα λιπαρών οξέων.
Σημείωση: Οι πιπεριές φλωρίνης και γενικά οι πιπεριές αρχίζουν να κοκκινίζουν προς το τέλος του καλοκαιριού οπότε τον πρώτο καιρό όλες τις πιπεριές (ακόμη και τις φλωρίνης) τις κόβουμε και τις καταναλώνουμε πράσινες.
Βιολογική καλλιέργεια Μελιτζάνας
Αποστάσεις: Στη σειρά 35-50 εκ. Από σειρά σε σειρά πάνω από 70 εκ.
Λίπανση : Ίδια με την ντομάτας.
Φυτοπροστασία: Ίδια με της ντομάτας. Επιπρόσθετα πρόβλημα ο δορυφόρος οπότε ελέγχουμε τα φύλλα για τα χαρακτηριστικά κίτρινα αυγουλάκια του δορυφόρου και πιέζοντας τα με το χέρι τα καταστρέφουμε. Σε μεγάλη προσβολή μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σκεύασμα με δραστική τον πύρεθρο. Τέλος, χρειάζεται προσοχή και με την προσβολή του τετράνυχου και στα πρώτα στάδια μπορούμε να εφαρμόσουμε βρέξιμο θειάφι ή ζεόλιθο.
Πότισμα: Τις πρώτες τρεις, τέσσερις εβδομάδες ίδιο με της ντομάτας. Όταν αρχίσει να δένει καρπούς χρειάζεται αρκετό νερό για να μη πικρίζουν. Ένα καλό τρικ είναι να βάλουμε βασιλικούς (αφού αρχίσει να δένει καρπό) ανάμεσα ώστε όντως πιο ευαίσθητος στην έλλειψη νερού να αποτελεί το δείκτη για το πότε πρέπει να ποτίζουμε.
Βιολογική καλλιέργεια Κολοκυθιού, Καρπουζιού, Πεπονιού.
Αποστάσεις φύτευσης: Οι αποστάσεις φύτευσης πάνω στη σειρά είναι70-90 εκ. και 1 μέτρο σειρά με σειρά.
Πότισμα: Όπως και τη μελιτζάνα περίπου. Προσοχή όταν είναι μικρά τα φυτά δεν πρέπει να είναι συνέχεια λασπερό το έδαφος γιατί σαπίζουν στην περιοχή του λαιμού και καταστρέφονται. Επίσης, και κατά την περίοδο της συγκομιδής αν το χώμα είναι συνεχώς υγρό σαπίζουν οι καρποί τους.
Λίπανση: Η λίπανση που εφαρμόζουμε στην ντομάτα μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα κηπευτικά δίνοντας ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Φυτοπροστασία: Ίδια με του κολοκυθιού για αποφυγή του ιωδίου.
Στήριξη: Μπορούμε να κάνουμε μια ¨ κρεβατίνα¨ από καλάμια ή σύρματα ή συνδυασμό και των δύο (παράλληλα με το έδαφος) στα 50-60 εκ. ύψος, ώστε να μη ταλαιπωρείται από τον αέρα σηκώνοντας το ψηλά.
Πότισμα: Για τις δύο, τρεις εβδομάδες κάθε δύο-τέσσερις μέρες και όσο μεγαλώνει αυξάνουμε τη συχνότητα και την ποσότητα και όταν βγάλει καρπούς αρκετό νερό σχεδόν καθημερινά.
Γενικά, ωφέλιμο είναι να ενσωματώνουμε στο έδαφος ζεόλιθο ή και διαφυλλικά ή με επίπαση.
Τέλος, σημαντική είναι και η επιλογή των φυτών που θα καλλιεργήσουμε στον λαχανόκηπό μας. Τα φυτά πρέπει να είναι και να φαίνονται υγιή.
Επίσης, σημαντικό είναι τα φυτά που θα επιλέξουμε να προέρχονται από φυσικό σπόρο (όχι υβρίδια), για τους παρακάτω λόγους:
- Συμβάλλουμε στη διατήρηση της βιοποικιλότητας (κληρονομούμε στις επόμενες γενιές τις υπάρχοντες ποικιλίες).
- Έχουμε ατομική και οικονομική ανεξαρτησία (δεν έχουμε εξάρτηση από εταιρίες παραγωγής σπόρων-υβριδίων).
- Παράγουμε καρπούς με περισσότερο αφομοιώσιμα θρεπτικά στοιχεία. Σε συνδυασμό με τον βιολογικό τρόπο καλλιέργειας πετυχαίνουμε το μέγιστο αποτέλεσμα σε θρεπτικά στοιχεία.
- Οι καρποί των παραδοσιακών ποικιλιών έχουν ασύγκριτη γεύση και άρωμα.
- Τέλος, τα φυτά που προέρχονται από φυσικό σπόρο, έχουν μικρότερες απαιτήσεις σε νερό και λίπανση, έχουν μεγαλύτερο κύκλο ζωής και περισσότερη ανθεκτικότητα σε αρρώστιες και έντομα.
Απρίλιος, 2015.
Ο Αργύρης είναι μέλος της Ένωσης Αγροτών Βιοκαλλιεργητών Β. Ελλάδος.